بررسی فراوانی نورالژی تری ژمینال در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به انجمن ms ایران در سال ۸۳-۸۴

بررسی فراوانی نورالژی تری ژمینال در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به انجمن ms ایران در سال 83-84 دکتر فرهاد اسفندیاری*- دکتر مسعود رضایی**- دکتر محمد امین توکلی***- دکتر طناز ولی زاده****- نیلوفر امین توکلی***** *- استادیار گروه آموزشی بیماریهای دهان و تشخیص دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. **- دانشیار و مدیر گروه آموزشی بیماریهای دهان و تشخیص دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی. ***- استاد و مدیر گروه آموزشی رادیولوژی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. ****- دندانپزشک. *****- دانشجوی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. چکیده زمینه و هدف: برخی از بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (multiple sclerosis: ms) دچار درد نورالژی تری ژمینال (trigeminal neuralgia: tn) نیز می باشند که در صورت تشخیص غلط از طرف دندانپزشک ممکن است منجر به خارج ساختن دندان سالم بیمار شود. به همین جهت هدف از این مطالعه بررسی فراوانی tn در بیماران مبتلا به ms مراجعه کننده به انجمن ms ایران در سال 83-1384 می باشد. روش بررسی: مطالعه به صورت توصیفی - مقطعی بر روی 179 بیمار با تشخیص قطعی ms (براساس روش mri) که به صورت تصادفی ساده از میان مراجعان به انجمن ms ایران شرکت کننده در کلاس های آموزشی انجمن انتخاب شده بودند انجام شد. داده ها براساس پرسشنامه، مصاحبه و معاینه بالینی بدست آمد. بیماران در مورد سوالات مطالعه پرسش و جوابهای آنان در پرسشنامه ثبت و مورد بررسی قرار گرفتند. داده های بدست آمده توسط آزمون t student و fisher exact بررسی شدند. یافته ها: مطالعه نشان داد 8/7% از بیماران ms به طور قطعی و 8/2% نیز به صورت مشکوک به tn مبتلا بودند. ابتلای 8/2% آنان به tn به صورت مشکوک گزارش شد. 5/76% کل بیماران مورد بررسی زن و 5/23% آنان نیز مرد بودند. 1/1% از کل بیماران مبتلا به tn مرد و 5/9% آنان زن بودند که تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود نداشت. سن مبتلایان به tn برابر 4/6±6/32 سال و غیرمبتلایان به tn برابر 2/8±6/35 و مدت ابتلا به بیماری ms در بیماران مبتلا به tn برابر 5/5±6/7 و در بیماران غیرمبتلا به tn برابر 8/5±6/7 بود. از نظر درماتوم مبتلا به nt، فک بالا با 8/36% بیشترین فراوانی را داشته و اطراف چشم با 6/31% و فک پایین با 1/21% در رتبه های بعدی قرار داشتند. بروز tn در درماتوم مبتلا در 5/10% در طرف راست و در 4/47% در طرف چپ و نیز در 1/42% به صورت دوطرفه بود. همچنین در میان مبتلایان به tn، هفت نفر معادل 8/36% دارای trigger zone بودند. نتیجه گیری: در مجموع 6/10% از بیماران به tn مبتلا بوده و تفاوت معنی داری بین بروز آن در بیماران مبتلا از نظر سن، جنس، اولین علامت بیماری ms و مدت زمان شروع بیماری بدست نیامد. البته بیمارانی که از داروی بکلوفن استفاده می کردند کمتر از سایرین در معرض ابتلا به tn بودند. کلید واژه ها: مالتیپل اسکلروزیس - نورالژی تری ژمینال وصول مقاله: 4/3/1385/1383 اصلاح نهایی: 16/10/1385 پذیرش مقاله: 24/3/1386/1385 نویسنده مسئول:گروه آموزشی بیماریهای دهان و تشخیص دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی e-mail:[email protected]